Wapń (calcium) jest jednym z pierwiastków głównych (makroelementów)- podstawowych budulców organizmu ludzkiego. Zapewnia zdrowe kości i zęby. Dzięki niemu krew prawidłowo krzepnie, więc rany odpowiednio się goją. Sprawia, że jesteśmy mniej podatni na choroby serca.
Role wapnia w organizmie:
- Jest podstawowym budulcem kości, zębów, mięśni, tkanek miękkich a nawet naczyń krwionośnych.
- Stymuluje poprawne skurcze mięśni i krzepnięcie krwi.
- Reguluje przepływy impulsów nerwowych.
- Zapewnia odpowiednią przepuszczalność błon komórkowych, pozwalając na transport substancji odżywczych.
- Aktywuje wiele enzymów.
- Reguluje gospodarkę hormonalną
Niedobór wapnia (hipokalcemia)
Objawy i skutki:
- Osłabienie kości i zębów mogące prowadzić do próchnicy, częstych złamań a nawet osteoporozy. U dzieci może wystąpić krzywica oraz problemy z odpowiednim wzrostem.
- Skurcze i bóle mięśni, bóle stawów i drętwienie kończyn.
- Występowanie krwotoków i krwiaków (przez problemy z krzepliwością krwi).
- Zaburzenia rytmu serca i nadciśnienie tętnicze.
- Nadmierne zmęczenie, problemy z pamięcią, drażliwość.
- Zwiększenie pobudliwości nerwowo-mięśniowej – tężyczka.
- Łamliwość włosów i paznokci.
Nadmiar wapnia (hiperkalcemia)
Zdarza się zdecydowanie rzadziej niż niedobór, ale także może prowadzić do niebezpiecznych skutków. Pierwszymi objawami są nudności, wymioty oraz zaparcia. Zwiększa ryzyko zachorowania na kamicę nerkową.
Długotrwały nadmiar wynika zwykle z niewydolności nerek, nadczynności przytarczyc lub tarczycy, chorób nowotworowych, uwalniania wapnia z kości (przy długotrwałym unieruchomieniu), niedokrwistości żołądka, choroby Crohna i Whippley’a.
Stosując suplement z wapniem według zaleceń lekarza praktycznie niemożliwe jest jego przedawkowanie.
Wapń w diecie
Średnie zapotrzebowanie na wapń wynosi ok. 1000 mg. Wyższe dawki powinny spożywać dzieci, seniorzy oraz kobiety w ciąży.
Nadmiar fosforu i białka potrafią zaburzyć wchłanianie wapnia- ważna jest więc zbilansowana dieta.
Naturalne produkty zawierające wysoką dawkę wapnia:
- przetwory mleczne- mleko, jogurty i sery
- jaja
- ryby i owoce morza
- szpinak
- jarmuż
- fasolka szparagowa i fasola biała
- brokuły
- kapusta pekińska
- pietruszka
- orzechy i nasiona
- płatki owsiane
- soja
Suplementy
W przypadku chorób oraz poważnych niedoborów odpowiednia dieta nie zawsze jest wystarczająca, warto w takim wypadku zastosować suplementację. Specyfiki mogą okazać się pomocne także w przypadku diet eliminujących produkty pochodzenia odzwierzęcego.
Środki lecznicze zwykle opierają się na węglanie czy cytrynianie wapnia. Dostępne są także suplementy czerpiące z organicznych źródeł, takie jak: wapń ze skorupek jaj kurzych czy muszli ostryg.
Wapń, a alergie
Kiedyś wierzono, że przyjmowanie wapnia łagodzi objawy alergii- stwierdzenie to nie ma jednak potwierdzenia w badaniach naukowych. Suplementacja wapnia działa tylko w przypadku jego niedoboru a dodatkowo może on zaburzać działanie leków antyhistaminowych.
